Schizofrene regels bij afstempelen pensioen DGA

13 februari 2013 – Pensioenfondsen gaan afstempelen omdat ook in de toekomst nog aan hun verplichtingen te kunnen blijven voldoen. De oorzaak is niet zozeer de economische crisis als wel de lage rentestand, verhoogde levensverwachting, verkeerde invloed van foute fondsbestuurders en halfslachtige maatregelen. Op 1 april 2013 zullen ca. 70 pensioenfondsen de pensioenen van actieve en inactieve deelnemers gaan verlagen.

Ook de DGA, die zijn pensioen in eigen beheer opbouwt, kan zich veelal niet aan de economische crisis onttrekken. Steeds vaker hebben ook BV’s met pensioen op de balans te maken met een lage dekkingsgraad. Maar een (pensioen-)BV kan niet zonder meer overgaan tot afstempelen van de pensioenaanspraken om de dekkingsgraad te verbeteren. Alleen in uitzonderingssituaties (faillissement, surseance van betaling of schuldsanering) mogen de pensioenrechten worden afgestempeld. In alle andere gevallen leidt het afstempelen van pensioenrechten tot zware fiscale sancties: de gehele pensioenaanspraak wordt in één keer tot het inkomen van de DGA gerekend tegen het progressieve tarief. Daarnaast wordt 20% revisierente geheven. In totaal kan de heffing dus oplopen tot 72%!

Overheid komt BV tegemoet
In antwoord op Kamervragen over mogelijk afstempelen van pensioenaanspraken van de DGA bij de BV heeft staatssecretaris Weekers aangegeven dat afstempelen van pensioenaanspraken mogelijk wordt zonder fiscale sancties. Het kabinet wil hiermee de BV’s, die als gevolg van reële ondernemings- en beleggingsverliezen te maken hebben met een substantiële onderdekking, tegemoet komen. Als de pensioenaanspraken worden afgestempeld, kan de BV langer de uitkeringen uitbetalen, hetgeen bij een levenslang ouderdomspensioen ook de bedoeling is.

Afstempelen op pensioendatum. Overgangsregeling voor ingegaan pensioen
Vanaf 1 januari 2013 krijgen BV’s de mogelijkheid om, op verzoek, de pensioenaanspraken op pensioeningangsdatum eenmalig te verminderen als aan een aantal voorwaarden wordt voldaan. Voor pensioenen, die voor 1 januari 2013 zijn ingegaan, komt er een overgangsregeling. Deze pensioenen mogen eenmalig worden afgestempeld, waarbij dezelfde voorwaarden gelden als bij afstempelen op pensioendatum. De overgangsregeling loopt tot en met 31 december 2015. De pensioenaanspraken mogen worden afgestempeld totdat de fiscale(!) dekkingsgraad van de BV 100% bedraagt, waarbij alle pensioen-aanspraken (niet alleen het ouderdomspensioen, maar ook het partnerpensioen) evenredig moeten worden afgestempeld.

Voorwaarden voor afstempelen
Afstempeling wordt alleen toegestaan als er sprake is van reële ondernemings- en beleggingsverliezen, waardoor een herstel van de dekkingsgraad niet meer is te verwachten. De voorwaarden, waaronder de afstempeling wordt toegestaan, moeten nog nader worden uitgewerkt. In de Memorie van Toelichting op het Belastingplan 2013, zijn al een aantal voorwaarden geformuleerd en toegelicht:

• Afstempeling is alleen aan de orde als dekkingsgraad minder dan 75% bedraagt. Hierbij wordt aangesloten bij de fiscale waardering van de pensioenverplichting (waarvoor onder andere wordt gerekend met een minimale rekenrente van 4%!)
• Bij het vaststellen van mogelijke afstempeling wordt wel rekening gehouden met winstuitkeringen voorafgaand aan de pensioeningangsdatum en onvolwaardige schuldvorderingen aan de DGA en verbonden lichamen en personen. Als het dekkings-tekort is ontstaan door dividenduitkeringen of schuldvorderingen aan de DGA, kan de Belastingdienst stellen dat de DGA zijn pensioen al gedeeltelijk heeft genoten, waardoor de fiscale sancties volledig worden opgelegd. Uit jurisprudentie blijkt dat de Belastingdienst tot zeven jaar terug kan gaan. Afstempeling zal dan niet worden toegestaan.
• De DGA (en partner), de BV en werkgever moeten akkoord gaan met de verlaging van de pensioenaanspraken en de daaraan verbonden voorwaarden.
• De winst, die ontstaat doordat een gedeelte van de fiscale pensioenvoorziening vrijvalt, wordt tot de winst van de BV gerekend, waarover vennootschapsbelasting verschuldigd kan zijn.
• De verlaging van de pensioenaanspraken kunnen niet worden aangemerkt als een informele kapitaalstorting, waarmee de verkrijgingsprijs kan worden verhoogd.

Schizofrene regelgeving
De DGA mag zijn pensioen verlagen als de dekkingsgraad lager is dan 75% van de fiscale waarde. Voor de bepaling of uitgekeerde dividenden daar invloed op hebben (gehad), wordt de commerciële waardering als maatstaf genomen. Met een dergelijke schizofrene opstelling van het Ministerie van Financiën en in het kielzog daarvan de Belastingdienst, wordt de indruk gewekt dat DGA-tje pesten nog steeds één van de favoriete bezigheden is van een paar ambtenaren, die dat doen omdat vroeger op de kleuterschool hun schepje in de zandbak afgepakt werd door wel ondernemende kleuterklasgenoten. Het begint er op te lijken dat het MinFin hiermee één van de laatste ontmoedigingsoffensieven inzet, om de markt zelf tot de conclusie te laten komen dat pensioen in eigen beheer een niet werkbaar fiscaal wanordelijk gedrocht is geworden. Dan is het maar beter om er mee te stoppen.