Verschil in uitleg van pensioenovereenkomst

7 juli 2011 – De pensioenpolis van een werknemer komt tot uitkering. Er is een kapitaal beschikbaar waarvoor een pensioen moest  worden aangekocht. Het aldus aan te kopen pensioen bedraagt volgens de werkgever € 6.495. Volgens de werknemer is de toezegging zodanig dat pensioenuitkering € 9.207 moet zijn. Het Hof Amsterdam heeft zich over deze kwestie gebogen en uitspraak gedaan (21 december 2010, nr. 200.056.971/01, PJ 2011,32). Het betreft hier een verschil in uitleg: is de pensioentoezegging een kapitaalovereenkomst of een uitkeringsovereenkomst?

Streefregeling
De pensioentoezegging die de werknemer volgens de werkgever had gekregen was een zgn. streefregeling. Hierbij wordt gestreefd naar een bepaald pensioen, maar de exacte hoogte staat pas vast op het moment dat de polis expireert en het pensioen aangekocht kan gaan worden. Een streefregeling is een bijzondere vorm van een kapitaalovereenkomst. Het kapitaal is bepalend hoe hoog het pensioen t.z.t. wordt. De werknemer was van mening dat hem een zekere pensioenuitkering was toegezegd. Dit is volgens een zgn. uitkerings-overeenkomst. Dit heeft als kenmerk dat de pensioenuitkeringen vast staan en is in die zin te vergelijken met pensioen dat via de meeste bedrijfs(tak)pensioenfondsen wordt opgebouwd.

Accentverschillen bij feiten en omstandigheden
De kantonrechter heeft de eis van de werknemer toegewezen. Deze vond dat het duidelijk was dat de werkgever bezig was geweest met het treffen van een collectieve pensioenregeling waarvoor ook concept reglementen waren opgesteld. Op de jaarlijkse pensioenoverzichten stond de waarschuwing dat het pensioen niet gegarandeerd was, maar dat achtte de kantonrechter van ondergeschikt belang. Dit oordeel gaat het Hof te ver. Het Hof stelt vast dat er nooit een collectieve regeling tot stand gekomen is en acht de regeling voldoende duidelijk met de werknemer gecommuniceerd. Het Hof hecht daarbij veel belang aan de waarschuwing op het jaarlijkse pensioenoverzicht, dat het pensioen niet gegarandeerd was. Het Hof oordeelt derhalve dat er sprake is van een kapitaalovereenkomst.

Verkeerd begrip kan veel geld kosten
Cruciaal in deze kwestie is de mate waarin en de duidelijkheid waarmee er over pensioen is gecommuniceerd. Ook wij komen pensioenbrieven tegen waarin er duidelijk sprake is van een streefregeling á la kapitaalverzekering, doch waarbij de verzekeraar op het pensioenoverzicht niet de waarschuwing vermeldt dat de pensioenen niet gegarandeerd zijn. Omgekeerd komt ook voor. De streefregeling wordt dan gelezen als uitkeringsovereenkomst. In een dergelijk geval moet de werkgever forse bedragen bijstorten om het beoogde pensioen te laten uitkeren.

Tekst goed nakijken
De crux zit ‘m vaak in twee elementen van de pensioenbrief. Ten eerste de manier waarop het doelkapitaal tijdens de looptijd wordt vastgesteld en ten tweede de precieze omschrijving waar het kapitaal toe dient. Als u het vermoeden heeft dat u partij in een streefregeling bent, dan is het raadzaam om de tekst goed door te lezen en desnoods door een pensioendeskundige te laten beoordelen. Dit kan misverstanden, verkeerde verwachtingen en het storten van (tien)duizenden aan extra koopsom(men) voorkomen.