Pensioen in box 4 redt woningmarkt

FD Selections – Opinie, donderdag 31 maart 2011.

Iedere belanghebbende bij het pensioenstelsel verdedigt zijn eigen ivoren toren, zich slechts ten dele bewust van de vloedgolf van collectieve problematiek die onderweg is. Blijven zitten veroorzaakt grotere rampen en doorpolderen is slechts een tijdelijke oplossing. Op naar de definitieve oplossing: het box 4-pensioen.

Uit onderzoek van het Nipo blijkt dat twee derde van de Nederlanders pensioenonbewust is. Complexe wettelijke en fiscale kaders hebben ervoor gezorgd dat veel werknemers de handdoek al in de ring hebben gegooid. Met de invoering van het aanstaande pensioen-akkoord zal de complexiteit alleen maar verder toenemen. Dit zal ertoe leiden dat het pensioenbewustzijn zakt tot onder het nulpunt. Een gevaarlijke situatie, zeker als we be-denken dat de komende twee decennia 70% van het huidige pensioenvermogen van € 800 mrd tot uitkering komt.

Daarbij versnellen de vergrijzing, de druk op de leeftijdssolidariteit, te lage rendementen en rentestanden en het star vasthouden aan een pensioenleeftijd van 65 jaar het rampscenario.

Tij keren

Kan het tij nog gekeerd worden? Wij denken van wel. De sleutel ligt in een sterk vereenvoudigd stelsel waarbij het individu weer de regie krijgt over zijn eigen pensioengeld. Investeren in het eigen huis en in verlofregelingen vergroot de relatie met het heden en daarmee het pensioenbewustzijn. Het stelsel dat ons voor ogen staat, heeft bovendien als prettig neveneffect dat de staatsschuld versneld kan worden afgelost.

Hoe werkt het? De werkgever stort jaarlijks 10% (of een ander percentage) van het nettosalaris op een speciale bankspaarrekening. De werknemer kan deze storting zelf aanvullen tot maximaal 20% van het nettosalaris. De totale bijdrage van werkgever en werknemer wordt in een nieuw in te stellen box 4 gestort. Daarin zou bijvoorbeeld ook levensloop- en de nog te ontwikkelen vitaliteitsregeling kunnen worden ondergebracht. Deze box is vrijgesteld van vermogensrendementsheffing.

Inkomen op lange termijn

In box 4 spaart de werknemer voor zijn inkomen op lange termijn. Behalve voor pensioen kan dat ook voor de aflossing van de hypotheek zijn of voor ouderschaps- of studieverlof. Vooraf wordt een deel van het geld gelabeld voor pensioendoeleinden. Verder kan een (klein) deel worden gebruikt voor verzekeringen tegen voortijdig overlijden. Voor de partner zou eenvoudig een netto-uitkering van 2 of 3 maal het jaarsalaris kunnen worden verzekerd. Ook de verzekering voor arbeidsongeschiktheid kan aan box 4 worden onttrokken.

De twee genoemde risico’s kunnen collectief bij verzekeraars ondergebracht worden. Het saldo van box 4 kan dagelijks via internetbankieren worden opgevraagd. Bij tegenvallende rendementen staat het de werknemer vrij om zijn gespaarde saldo over te hevelen naar een andere bank. Zodoende ontstaat al tijdens de opbouwfase marktwerking, waardoor een optimaal rendement wordt behaald.

Opgebouwde rechten

Ook voor de reeds opgebouwde pensioenrechten stellen wij een eenvoudige oplossing voor. De pensioenreserves, waar nu nog een fiscale claim op rust, kunnen in één keer worden afgerekend met de fiscus, zonder revisierente. Deelnemers die daarvoor kiezen, krijgen hun eigen (netto)pensioensaldo bijgestort in box 4. Starters op de woningmarkt kunnen zodoende een vliegende start maken. Bijkomend voordeel is dat de nationale staatsschuld van bijna € 400 mrd voor een groot deel kan worden afgelost en dat er ruimte ontstaat om de hypotheekrenteaftrek stapsgewijs af te bouwen.

Eline Lundgren, Anne Mulder, Dick Mollema, Gert Bos, Thijs Jansen en Pieter Marres zijn partners bij Benefits & More.